Serce jest pompą, która poprzez zsynchronizowany skurcz przedsionków i komór przepompowuje w ciągu całego życia ogromne ilości krwi przez układ naczyń tętniczych, włosowatych i żylnych dostarczając tlen i składniki odżywcze do wielu tkanek. Dobowo przepompowuje około 7500 litrów – BECZKOWÓZ!
Aby jednak skurcz serca był synchroniczny i efektywny konieczny jest specjalny układ elektryczny sterujący. To węzeł zatokowy – naturalny rozrusznik serca. Wysyła jak metronom impulsy elektryczne nadając rytm pracy serca. I „kabelki” przenoszące ten impuls do miejsc docelowych, np. pęczek Bachmana w przedsionkach, węzeł przedsionkowo – komorowy i pęczki Hisa w komorach.
Niestety ten układ elektryczny też może się popsuć.
Bez paniki
Co się dzieje z pacjentem, gdy kardiolog wykryje zaburzenia powstawania impulsów i ich przewodzenia, czyli brak prądu w sercu?
Zespół chorego węzła zatokowego to uszkodzenie naturalnego rozrusznika serca, związane najczęściej z włóknieniem z wiekiem, powodujące wolny rytm serca (poniżej 50/min) i charakterystyczne objawy nazywane napadami MAS, czyli omdlenia, zawroty głowy, zaburzenia równowagi. Choroby nie da się wyleczyć poprzez farmakoterapię. Konieczna jest implantacja stymulatora serca, który stymulując przedsionek prawy poprzez umieszczoną w nim elektrodę zastępuje naturalny rozrusznik serca.
Blok przedsionkowo – komorowy II i III stopnia
Na granicy przedsionków i komór znajduje się węzeł przedsionkowo – komorowy, którego zadaniem jest spowolnienie przepływu sygnału elektrycznego pomiędzy przedsionkami a komorami, aby przedsionki i komory nie kurczyły się równocześnie – skurcz komór musi nastąpić dopiero, gdy po skurczu przedsionków cała krew z nich przepłynie do komór. Jeżeli węzeł ten ulegnie uszkodzeniu (włóknienie z wiekiem, borelioza), to przewodzenie impulsu elektrycznego z przedsionków do komór ulega zaburzeniu. Przewodzi się co drugi, trzeci, piąty, szósty impuls.To blok przedsionkowo – komorowy II stopnia. Całkowity brak przewodzenia pomiędzy przedsionkami a komorami to blok III stopnia. I tu znów, z wyjątkiem nielicznych odwracalnych przypadków, metodą leczenia jest implantacja stymulatora. Wszczepia się stymulator dwujamowy (dwuelektrodowy) z elektrodą przedsionkową, wykrywającą naturalny impuls elektryczny w przedsionku i komorową (w prawej komorze), stymulującą tę komorę w odpowiednim odstępie po wykryciu impulsu w przedsionku.
Po wszczepieniu stymulatora pacjent może prowadzić pełne przygód życie.
autor: Bartosz Topoliński, kardiolog
